12ก.ค.
NULL ใน SQL: กับดักที่คาดไม่ถึงในเงื่อนไข WHERE
sqlpostgresqldatabasenullwhereclausequery
14 ก.ค. 68 , 14:29
เคยสงสัยไหมว่าทำไมคิวรี่ != ถึงไม่ดึงข้อมูลแถวที่เป็น NULL ออกมา? บทความนี้จะอธิบายถึงพฤติกรรมของ NULL ใน SQL และวิธีเขียนเงื่อนไขเพื่อจัดการกับ "ค่าที่ไม่ทราบค่า" นี้อย่างถูกต้อง
อัปเดตตารางด้วยข้อมูลล่าสุดจากอีกตารางใน PostgreSQLจัดอันดับข้อมูลด้วย Tag ใน JSONB บน PostgreSQLการใช้ where บน jsonb ใน PostgreSQLรวมเว็บสำหรับฝึกการเขียนโปรแกรมReindex ฐานข้อมูล Elasticsearch

หนึ่งในกับดักที่นักพัฒนา SQL ทั้งมือใหม่และมือเก๋าอาจเคยเจอ คือการที่ผลลัพธ์จากการคิวรี่ไม่เป็นไปตามที่คาดหวัง โดยเฉพาะเมื่อต้องจัดการกับคอลัมน์ที่มีค่า NULL

ลองจินตนาการถึงสถานการณ์นี้

เรามีตารางชื่อ orders ที่เก็บข้อมูลคำสั่งซื้อสินค้า และมีคอลัมน์ shipped_date เพื่อบอกวันที่สินค้าถูกจัดส่ง ถ้า shipped_date เป็น NULL แสดงว่าสินค้านั้นยังไม่ถูกจัดส่ง

ตาราง orders

order_id
product_name
customer_id
shipped_date
101
Keyboard
12
2025-07-10
102
Mouse
15
2025-07-11
103
Monitor
12
NULL
104
Webcam
21
2025-07-11
105
USB Hub
15
NULL

สมมติว่าเราต้องการหารายการสั่งซื้อทั้งหมดที่ ไม่ได้ถูกจัดส่งในวันที่ 2025-07-11 โดยเราอาจจะเขียนคิวรี่ง่ายๆ แบบนี้:

เราคาดหวังว่าจะได้ผลลัพธ์ 3 แถว คือ order_id 101 (ส่งวันอื่น), 103 (ยังไม่ส่ง) และ 105 (ยังไม่ส่ง) แต่ผลลัพธ์ที่ได้กลับมามีเพียงแถวเดียว:

order_id
product_name
shipped_date
101
Keyboard
2025-07-10

เกิดอะไรขึ้น? ทำไมรายการที่ยังไม่ถูกส่ง (shipped_date เป็น NULL) ถึงหายไป?

หัวใจของปัญหานี้คือความเข้าใจผิดเกี่ยวกับ NULL ในโลกของฐานข้อมูล NULL ไม่ใช่ค่าที่เท่ากับ 0, ไม่ใช่ช่องว่าง, และไม่ใช่ "ไม่มีอะไร" แต่มันคือ สถานะ (state) ที่บ่งบอกว่า "ไม่ทราบค่า" (unknown) หรือ "ไม่มีข้อมูล" (missing value)

ด้วยเหตุนี้ ระบบจัดการฐานข้อมูลจึงใช้ตรรกะแบบสามค่า (Three-Valued Logic หรือ 3VL) ซึ่งประกอบด้วย:

1.TRUE (จริง)
2.FALSE (เท็จ)
3.UNKNOWN (ไม่ทราบ)



เมื่อคุณนำ NULL ไปเปรียบเทียบกับค่าใดๆ ด้วยโอเปอเรเตอร์ทางตรรกะ (=, !=, <, >) ผลลัพธ์ที่ได้จะเป็น UNKNOWN เสมอ

•NULL = '2025-07-11' → UNKNOWN
•NULL != '2025-07-11' → UNKNOWN
•NULL = NULL → UNKNOWN



เงื่อนไข WHERE ใน SQL จะดึงข้อมูลเฉพาะแถวที่ผลลัพธ์ของเงื่อนไขเป็น TRUE เท่านั้น มันจะทิ้งแถวที่ผลลัพธ์เป็น FALSE และ UNKNOWN ไปทั้งหมด นี่คือสาเหตุที่แถว order_id 103 และ 105 หายไปจากผลลัพธ์ของเรา



วิธีแก้ไข: จัดการ NULL อย่างชัดเจน

เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ตามที่ต้องการ เราต้องเขียนเงื่อนไขเพื่อจัดการกับ NULL โดยเฉพาะ เป็นวิธีที่ตรงไปตรงมาที่สุด คือการเพิ่มเงื่อนไขเข้าไปว่า "หรือค่าในคอลัมน์นั้นต้องเป็น NULL"

ผลลัพธ์ที่ถูกต้อง:

order_id
product_name
shipped_date
101
Keyboard
2025-07-10
103
Monitor
NULL
105
USB Hub
NULL

ตอนนี้คิวรี่ทำงานถูกต้องแล้ว เพราะมันเลือกแถวที่ shipped_date ไม่ใช่วันที่ '2025-07-11' หรือ แถวที่ shipped_date เป็น NULL

วิธีที่ 2: ใช้ฟังก์ชัน COALESCE

COALESCE เป็นฟังก์ชันที่มีประโยชน์มากในการจัดการ NULL มันจะคืนค่าแรกที่ไม่ใช่ NULL จากรายการที่เราส่งเข้าไป เราสามารถใช้มันเพื่อแปลง NULL ให้เป็นค่าอื่นชั่วคราวเพื่อการเปรียบเทียบได้

ในคิวรี่นี้ ถ้า shipped_date เป็น NULL มันจะถูกแทนที่ด้วยวันที่ '1900-01-01' ก่อนนำไปเปรียบเทียบ ทำให้เงื่อนไข '1900-01-01' != '2025-07-11' เป็น TRUE และได้ผลลัพธ์ที่ถูกต้องเช่นกัน



การเปรียบเทียบกับ NULL เป็นหนึ่งในข้อผิดพลาดที่พบบ่อยที่สุดในการเขียน SQL จงจำไว้เสมอว่า NULL หมายถึง "ไม่ทราบค่า" และการเปรียบเทียบใดๆ กับมันจะให้ผลลัพธ์เป็น UNKNOWN เสมอ ดังนั้น หากต้องการจัดการกับแถวที่มีค่า NULL ในเงื่อนไข WHERE คุณต้องระบุอย่างชัดเจนโดยใช้ IS NULL หรือ IS NOT NULL เสมอครับ